Muharrem KARABACAK

KONESOB BAŞKANI

Konya'yı Tanıyalım

KONYA’yı Tanıyalım Konya, Türkiye'nin yüz ölçümü bakımından en büyük ili ve en kalabalık yedinci şehridir. 31 ilçeden oluşan Konya'da TÜİK'in 2013 verilerine göre 2.079.225 kişi yaşamaktadır. Trafik plaka numarası 42'dir.   1875'te kurulan Konya Belediyesi, 1987'de çıkarılan 3399 sayılı yasa gereğince "büyükşehir" statüsüne kavuşmuş olup 1989'dan beri belediye hizmetleri bu statüye göre yürütülmektedir. 2014'te 6360 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları olmuştur. . Ekonomik açıdan Türkiye'nin gelişmiş kentlerinden biri olan Konya doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Dünyanın en eski yerleşimlerinden biri olan Çatalhöyük, 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır. Şehir Anadolu Selçukluları’nın ve Karamanoğulları’nın başkentliğini yapmıştır. Türkiye'nin en önemli sanayi kentlerinden olan Konya Anadolu Kaplanları arasında yer alır. Şehrin futbol takımı TORKU Konyaspor'dur. Konya’nın simgeleri arasında Mevlana Müzesi (Kubbe-i Hadrâ) ve çift başlı kartal öne çıkar. Tarihçe Konya ili, MÖ 7 bin yılından beri yerleşim yeri olmuş, pek çok medeniyete beşiklik etmiştir. Konya'nın, ülkemizin en eski yerleşim merkezleri arasında yer aldığı söylenebilir. Çumra Çatalhöyük, sadece ülkemizin değil; dünya ölçüsünde yemek kültürünün ilk defa başladığı, tarımın yapıldığı, ateşin kullanIldIğI, yerleşik hayata geçildiği, vahşi hayvan saldIrIlarIna karşI ortak savunmanIn yapIldIğI merkez olarak tanInIr. Çatalhöyük, Neolitik; Erbaba ve Karahöyük, Kalkolitik; Alaeddin Tepesi, Eski Tunç Devri merkezleridir. Tarih devirlerinde Hititler ve LidyalIlar MÖ 6. YüzyIlda, Persler MÖ 4. YüzyIlda, Büyük iskender, Selevkoslar, Bergama krallIğI MÖ 2. YüzyIlda, Roma MS 395'te Konya ve çevresine hakim oldular. 7. yüzyIl başlarInda Sasaniler, aynI yüzyIlIn ortalarInda Muaviye komutasIndaki Emeviler, şehri geçici olarak işgal ettiler. 10. yüzyIla kadar bir Bizans eyaleti olan Konya; Müslüman Araplar'In akInlarIna maruz kaldI. Malazgirt Zaferi'nden önce Konya'ya ilk gelen Türk akIncIlarI Selçuklular oldu (1069). Fetihle Konya’da Türk- islam egemenliği dönemi başlamIştIr. 1097'de 1. HaçlI Seferi sIrasInda Konya başkent oldu. Böylece tarihinde yeni bir sayfa daha açIlan Konya, günden güne gelişti, pek çok mimari eserle süslendi ve kIsa zamanda Anadolu'nun en gelişmiş şehirlerinden biri oldu. Selçuklular'In düşmesine kadar (1308) Konya, başkent olarak kaldI. Sonra KaramanoğullarI Beyliği'nin en büyük şehri olarak KaramanoğullarI'nca yönetildi. 1465’de KaramanoğullarI Beyliği’ni ortadan kaldIran Fatih, 1470'te imparatorluğun Rûmeli (Sofya), Anadolu (Kütahya), Rûm (Tokat) Eyaletlerinden sonra 4. Eyalet olarak Karaman eyaletini, merkezi Konya şehri olmak üzere kurdu. Tarihi eserleri bakImIndan Türklüğün sayIlI şehirleri arasInda yer alan Konya, Selçuklular’a iki asIrdan fazla başkentlik yapmasI sebebiyle, Türk mimarisinin gözde eserleri sayIlan âbidelerle süslenmiştir. Bu eserlerin başInda Konya'nIn sembolü sayIlan Mevlânâ Müzesi gelir. Alaeddin Camii, Sahip Ata Külliyesi, Karatay Medresesi, ince Minareli Medrese, SIrçalI Medrese Selçuklu dönemi eserlerindendir. Selçuklu ve Beylikler dönemine ait pek çok cami, hamam, çeşme, köprü, tekke, kervansaray, hastane, suyolu ve diğer altyapI kuruluşlarIna sahip bulunan Konya'da OsmanlI dönemine ait eserlerin en tanInmIşI ise Aziziye Camii’dir. Konya 12. yüzyIlIn ilk yarIsInda Sultan Alaeddin Keykûbat (1219-1236) devri ve sonrasInda, dünyanIn ilim ve sanat merkezi özelliğini kazanmIştIr. Türk-islam dünyasInIn her tarafIndan gelen bilim ve sanat adamlarI Konya'da toplanmIşlardIr. Bahaeddin Veled, Muhyiddin Arabî, ve Mevlânâ Celaleddin Rûmî, Sadreddin Konevî, ùemsî Tebrizî, KadI Burhaneddin, KadI Siraceddin, Urmemi gibi bilgin, mutasavvIf ve filozoflar kIymetli eserlerini Konya'da hazIrlayarak, dünyaya IşIk tutmuşlardIr. "Konya'nIn AltIn ÇağI" denilebilecek bu özelliği, 12. yüzyIl ortalarIna kadar devam etmiştir. Nasreddin Hoca ise güldüren ve düşündüren fIkralarI ile Konya'nIn kültür ve sosyal hayatInIn gelişmesinde asIrlardIr rol almIş olan bilge bir kişidir. Konya, 1467 yIlIndan beri OsmanlI sInIrlarIndadIr. Doğu seferlerine çIkan OsmanlI sultanlarIndan Yavuz Sultan Selim, Kanunî Sultan Süleyman ve II. Murat'In uğrak yeridir. ilim, kültür ve sanat hareketleri kesintisiz devam eder. Ünlü şairler, bilginler, tarihci ve filozoflarIn toplandIğI merkez halindedir. Bu dönemde de mimari yönden; camiler, çeşmeler, medreseler vb. eserler meydana getirilir. Coğrafi Durum Konya ili Anadolu YarImadasI'nIn ortasInda bulunan iç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde, şehrin kendi adIyla anIlan Konya bölümünde yer almaktadIr. TopraklarInIn büyük bir bölümü, iç Anadolu'nun yüksek düzlükleri üzerinde yeralIr. Güney ve güneybatI kesimleri Akdeniz bölgesine dahildir. Ortalama yükseltisi 1 016 m'dir. idari yönden, kuzeyden Ankara; batIdan Isparta, Afyonkarahisar, Eskişehir; güneyden içel, Karaman, Antalya; doğudan Niğde, Aksaray illeri ile çevrilidir. Konya ili, doğal açIdan kuzeyinde Haymana platosuna; kuzeydoğusunda Cihanbeyli Platosu ve Tuz Gölü'ne; batIsInda Beyşehir Gölü'ne ve Akşehir Gölü'ne; güneyinde Sultan DağlarI'ndan başlayan Karaman ilinin güneyine kadar devam eden, Toros yayInIn iç yamaçlarI önünde bir fay hattI boyunca oluşmuş volkanik dağlara; doğusunda ise Obruk Platosu’na kadar uzanIr. Konya ve çevresindeki Çumra, Ereğli, Cihanbeyli, Akşehir, Yunak ovalarInda yaklaşIk 20-100 metreler arasInda yer altI suyu bulunmakta ve bazI yerlerde bu su artezyen yapmaktadIr. Konya ilinde en fazla alana sahip yeryüzü şekli ova ve platolardIr. Dağlar: ilin kuzey kIsmInda yeralan yükseltiler genel olarak doğu-batI doğrultusunda uzanIr. En önemlisi Bozdağlar’dIr. Konya'nIn batIsInda yeralan sIra dağlar kuzeyden güneye doğru uzanIrlar. En kuzeyinde Sultan DağlarI (2 169 m), Aladağlar (2 339 m), Loras (2 040 m), Eşenler (1 951 m) yer almaktadIr. Bölgenin güney kIsmI Toros dağlarIyla sInIrlanmIştIr. Bu kuşakta ise Geyik (3 130 m), Bolkar dağlarI (3 134 m), Aydos dağlarI (3 240 m) yer almaktadIr. İdari ve Sosyo-Ekonomik Durum İdari yapı: Konya’da 31 ilçe ve belediye (büyükşehir belediyesi hariç) bulunmaktadIr. Nüfus: Konya ilinin nüfusu, 2013 Adrese DayalI Nüfus KayIt Sistemi sonuçlarIna göre 2 079 225’dir. Alan: BatI Anadolu Bölgesi’nde yer alan Konya, Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip ilidir. 41 001 kilometrekare’lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün %5,2’sine denk gelmektedir. İilçeler: Nüfus bakImIndan en büyük ilçeleri sIrasIyla Selçuklu, Meram, Karatay, Ereğli, Akşehir, Beyşehir ve Çumra’dIr. Yüzölçümü bakImIndan en büyük ilçesi, Cihanbeyli, nüfus bakImIndan en küçük ilçesi ise YalIhüyük’dür. Ekonomik Konya’da ekonomik hayatIn temelini tarImsal faaliyetler oluşturmaktadIr. Fakat son yIllarda sanayi alanInda da büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bu durum, Konya’nIn Türkiye’de tahIl ambarI olma görünümünü değiştirerek bir sanayi merkezi olma görünümü kazanmasIna yol açmIştIr. Konya’da sanayi faaliyetleri istikrarlI bir gelişme göstermektedir. ilki 1976 yIlInda faaliyete giren Konya 1.Organize Sanayi Bölgesi 115 hektar alan üzerinde 150 işyeri kapasitesi ile kurulmuştur. Zaman içerisinde Konya’da, organize sanayi bölgelerinin sayIsI 9’a yükselirken, organize sanayi bölgelerinin kapladIğI toplam alan 2 686 hektara yükselmiştir. Konya ilinin 2013 yIlI işsizlik oranI %4,7 işgücüne katIlma oranI %48,4 ve istihdam oranI %46,2’dir. Konya ili sInIrlarI içerisinde Türkiye'nin en büyük alüminyum (boksit) ve magnezit yataklarInIn yanIsIra, kömür, kil, çimento hammaddeleri, kurşun-çinko, barit madenleri ile önemli oranda yer altI suyu rezervleri bulunmaktadIr. Konya ili, toplam tarımsal alanı en büyük il konumundadır. 2013 yılında toplam tarımsal alanı 1 901 838 hektardır. Bu alanın 1 863 264 hektarı toplam işlenen tarım alanı, geri kalanı ise uzun ömürlü bitkiler alanıdır. Konya ili, bitkisel üretimde buğday, çavdar, arpa, kuru baklagil, şekerpancarı ve üzümde ilk sıralarda yer almaktadır. Kırmızı et, yumurta ve koyun sütü gibi hayvansal ürünler üretiminde de başta gelen illerden biridir. Sosyal Yapı İl ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfusa oranı %100'dür. Konya ilinde genç nüfusun ağırlığı dikkat çekicidir. 2013 yılında il nüfusunun %42,9'u 25 yaşın altındadır. 25-64 yaş arası nüfus, toplam nüfusun %49,2’sini; 65 yaş ve üstü nüfus, toplam nüfusun %7,9’unu oluşturmaktadır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre ilin 53 olan nüfus yoğunluğu, 100 olan ülke nüfus yoğunluğunun altındadır. Konya ili 2013 yılı yıllık nüfus artış hızı ‰13’dür. Aynı yılda 6 yaş üzeri nüfus için okuryazarlık oranı %97,1’dir. 2012-2013 yılları için Konya ilinin ‰ -1,9 net göç hızı ile göç verdiği anlaşılmaktadır. Kültürel Yapı Konya ili çok çeşitli uygarlıklara sahne olmuş, MÖ 7000 yılına kadar giden bir tarihin izlerini taşımaktadır. Ören yerleri, tarihi ve doğal sit alanları, mağaraları ve sivil mimari örnekleriyle zengin bir tarihi mirasa sahiptir. Aynı zamanda Selçuklu Devleti’ne de başkentlik yapan il, Hz. Mevlana ve Nasrettin Hoca gibi dünya çapında tanınan şahsiyetlerle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. İl merkezinde 7 (Mevlana, Karatay Çini Eserleri, İnce Minare, Sırçalı Medrese, Atatürk, Etnografya ve Arkeoloji Müzeleri) , ilçelerde 4 (Çatalhöyük Örenyeri Müzesi, Ereğli Müzesi, Akşehir Batı Cephesi Karargâhı Müzesi ve Akşehir Arkeoloji Müzesi) olmak üzere toplam 11 müze bulunmaktadır. Ayrıca, milli kültürümüzün korunduğu Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi ve Yusuf Ağa Yazma Eserler Kütüphanesi bulunmaktadır.